Reforma opieki zdrowotnej: koniec porannych kolejek i więcej dostępnych usług
Najbardziej konkretnym punktem programu była zapowiedź utworzenia sieci 15 centrów medycznych typu „walk-in”, w których pacjenci będą mogli skorzystać z pomocy lekarza rodzinnego bez wcześniejszej rejestracji. Nowe placówki mają być otwarte siedem dni w tygodniu, od południa do godziny 20:00, i rozmieszczone w miejscach łatwo dostępnych — przy głównych ulicach, w pobliżu szkół czy centrów handlowych.
Swinney argumentował, że rozwiązanie to ma „zakończyć poranny wyścig o godz. 8:00”, kiedy pacjenci masowo dzwonią, by zdobyć wizyty u lekarzy pierwszego kontaktu. Jak podkreślił, przychodnie te mają uzupełniać, a nie zastępować istniejące praktyki lekarskie.
Rząd SNP zapowiedział również zwiększenie liczby konsultacji GP o 100 000 rocznie i wykonanie 150 000 dodatkowych zabiegów chirurgicznych. Dodatkowo partia ponowiła zobowiązanie do utrzymania publicznego charakteru NHS i wsparcia finansowego w wysokości 10 miliardów funtów rocznie dla brytyjskiego systemu ochrony zdrowia.
Propozycje te spotkały się jednak z sceptycyzmem środowisk lekarskich. Royal College of General Practitioners w Szkocji zwróciło uwagę, że nie zostało wcześniej skonsultowane w sprawie projektu, a wielu lekarzy ostrzega, iż brak personelu może uczynić plan niewykonalnym.
Nowa strategia w sprawie niepodległości
Konferencja SNP przyniosła też długo oczekiwane rozstrzygnięcie w kwestii drogi do niepodległości. Delegaci przyjęli propozycję Swinneya, że nowe referendum będzie możliwe tylko wtedy, gdy partia zdobędzie większość mandatów w szkockim parlamencie — co najmniej 65 miejsc.
To odejście od wcześniejszego pomysłu „de facto referendum”, zakładającego, że większość głosów oddanych na SNP w wyborach krajowych mogłaby być uznana za mandat do secesji. Swinney nazwał nową strategię „jasną, uczciwą i demokratyczną” drogą do realizacji aspiracji narodowych Szkotów.
Polityka gospodarcza i inwestycje publiczne
W sferze gospodarczej SNP zapowiedziało odejście od ograniczeń budżetowych i zwiększenie inwestycji publicznych w infrastrukturę, edukację i opiekę społeczną. Rząd planuje odbudowę tzw. capital budgets, które w ostatnich latach uległy znacznym cięciom.
Swinney wezwał również przyszły rząd w Londynie do pokrycia kosztów wzrostu płac pracowników NHS w Szkocji, które według wyliczeń jego gabinetu wynoszą około 6 miliardów funtów.
Energetyka i klimat – zrównoważony rozwój zamiast zakazów
W kwestiach klimatycznych SNP utrzymało stanowisko „zrównoważonego realizmu”. Partia opowiedziała się przeciwko całkowitemu wstrzymaniu licencji na wydobycie ropy i gazu na Morzu Północnym, proponując zamiast tego indywidualną ocenę każdego projektu pod kątem wpływu na środowisko i zgodności z celami klimatycznymi.
Jednocześnie rząd zapowiedział inwestycje w zieloną gospodarkę, energetykę wiatrową i niskoemisyjny transport, które mają pomóc w osiągnięciu neutralności klimatycznej Szkocji przed 2045 rokiem.
Migracja i kadry medyczne
Swinney podkreślił także, że Szkocja potrzebuje otwartego podejścia do migracji zarobkowej, szczególnie w sektorze zdrowia. Według niego pracownicy z zagranicy stanowią „niezastąpione wsparcie” dla szkockiego NHS i będą odgrywać kluczową rolę w obsłudze nowych centrów „walk-in”.
Ambitny plan i trudna rzeczywistość
Konferencja SNP miała na celu przedstawienie wizji „nowego początku” — zarówno dla partii, jak i dla Szkocji. Program łączy elementy socjaldemokratyczne z narodowym dążeniem do niezależności, ale jego realizacja napotka liczne wyzwania: od ograniczonych środków finansowych po braki kadrowe i sceptycyzm opinii publicznej.
Jak powiedział Swinney w swoim wystąpieniu:
„To nie jest czas na ostrożność — to czas na odwagę, by budować nową przyszłość Szkocji, w której zdrowie, edukacja i nadzieja będą w centrum wszystkiego, co robimy.”
